Iedereen verdacht: Tweede Kamer kiest helaas voor sleepnet, wie stemde wat?

De Tweede Kamer stemde vandaag voor het sleepnet. Een slechte dag voor onze burgerrechten. Onze analyse komt er snel aan, maar hieronder kun je vast lezen waar de Kamer precies over gestemd heeft.

De stemming

De meerderheid van de Tweede Kamer blijkt zo’n sleepnet een goed idee te vinden en heeft voor de bevoegdheid en voor de wet gestemd. Na het debat van vorige week komt deze uitkomst helaas niet als een verrassing. Er werd vandaag niet alleen over de wet gestemd, maar ook over heel veel amendementen en moties. Verschillende politieke partijen hebben namelijk amendementen en moties ingediend om de scherpe randjes van de wet te halen of de wet te verduidelijken.  Het overgrote deel is weggestemd en er zijn slechts drie amendementen aangenomen (waarvan er een in ons overzicht hieronder staat). Van de ingediende moties zijn er zes van de zeven aangenomen.

De meest opvallende dingen aan de stemming:

• De wet zelf werd aangenomen door een grote meerderheid in de Kamer. Alleen de SP, GroenLinks, D66, Partij voor de Dieren, Groep Kuzu/Öztürk en Klein stemden tegen. De rest van de partijen stemden voor.
• In een stemverklaring gaf Norbert Klein aan het sleepnet een te grote inbreuk te vinden en tegen de wet te stemmen.
• Kees Verhoeven gaf ook een stemverklaring af en legde uit waarom D66 tegen deze wet stemt. Onschuldige mensen moeten niet op grootschalige en stelselmatige wijze afgeluisterd woreden.
• Ronald van Raak gaf in zijn verklaring aan dat de behandeling van deze wet ondermaats was, iederen met verstand veel kritiek heeft op deze wet en tijdens het debat op de man werd gespeeld terwijl de oppositie zijn werk probeerde te doen.

Een amendement wijzigt de wet als het wordt aangenomen. Een motie is meer vrijblijvend en verandert de wet niet. Het kabinet kan een aangenomen motie negeren. De enige sanctie die hierop staat, is dat de betrokken minister of het kabinet hierop politiek kan worden aangesproken.

De belangrijkste amendementen en moties staan hieronder, met een uitleg onder de tabel. De complete lijst van amendementen en moties waarover gestemd is, kan je hier vinden.

Amendementen

De amendementen gingen over het volgende:

• Amendement Schrappen sleepnet. Amendement van Linda Voortman en Ronald van Raak. Zij wilden dat het sleepnet (‘onderzoeksopdrachtgerichte interceptie’) geschrapt zou worden (op de kabel).
• Amendement Beperken reikwijdte sleepnet. Amendement van Kees Verhoeven. Dit amendement beoogde het sleepnet-karakter van de interceptiebevoegdheid in te perken door o.a. de stelselmatige en grootschalige inzet van deze bevoegdheid aan banden te leggen.
• Amendement Inkorten bewaartermijn gegevens verzameld met sleepnet: optie I of optie II. Amendement van Kees Verhoeven (optie I): verkorting van de bewaartermijn van 3 jaar naar 1,5 jaar (metadata) en 1 jaar (inhoud communicatie). Amendement van Linda Voortman (optie II): verkorting van de bewaartermijn gegevens van 3 jaar naar 1 jaar.
• Amendement Waarborgen bij realtime toegang databases. Amendement van Linda Voortman. Dit amendement beoogde de waarborgen die van toepassing zijn op de inzet van bijzondere bevoegdheden ook van toepassing te verklaren op de bevoegdheid van de geheime diensten om realtime toegang te krijgen tot databases van derden of deze databases van derden te ontvangen.
• Amendement Stopzetten uitwisseling niet-geëvalueerde gegevens met buitenlandse diensten. Amendement van Linda Voortman en Ronald van Raak. Ze wilden het uitwisselen van niet-geëvalueerde gegevens met buitenlandse geheime diensten, vanwege de grote risico’s, tegengaan ongeacht of er wel of geen samenwerkingsrelatie met de buitenlandse dienst is.
• Amendement Beperken delen niet-geëvalueerde gegevens met buitenlandse diensten zonder samenwerkingsrelatie. Amendement van Kees Verhoeven, Ronald van Raak en Linda Voortman. Ze wilden met dit amendement voorkomen dat niet-geëvalueerde gegevens worden uitgewisseld met buitenlandse geheime diensten waarmee geen samenwerkingsrelatie bestaat (en dus niet aan samenwerkingscriteria hoeft te voldoen).
• Amendement Beperken reikwijdte hacken derden. Amendement van Kees Verhoeven en Linda Voortman. Met dit amendement zou duidelijk worden gemaakt dat een beperkte toepassing van deze bevoegdheid het uitgangspunt zou blijven en dat alleen derden waarmee een directe technische relaties is, geraakt worden.
• Amendement Niet hacken van apparaten bij aantasting lichamelijke integriteit. Amendement van Kees Verhoeven. Met dit amendement zou voorkomen worden dat apparaten door de diensten kunnen worden gehackt die zich bijvoorbeeld in het menselijk lichaam bevinden (zoals een pacemaker).
• Amendement Verduidelijken medewerkingsplicht ontsleutelen gegevens: optie I of optie II. Amendementen van Linda Voortman (optie I) en Kees Verhoeven (optie II) om meer duidelijke wettelijke grenzen te stellen aan de medewerkingsplicht om gegevens te ontsleutelen.
• Amendement Invoering transparantierapporten door aanbieders. Amendement van Kees Verhoeven waarmee aanbieders de mogelijkheid zouden krijgen om transparantierapporten te publiceren met geaggregeerde cijfers over hun medewerkings- en informatieverplichtingen.
• Amendement Ministeriële toestemming bij bepaalde data-analyses. Amendement van Kees Verhoeven waarmee extra waarborgen worden geïntroduceerd voordat de geheime diensten data-analyses mogen uitvoeren waarbij een volledig of vrijwel volledig beeld van bepaalde aspecten van het privéleven wordt verkregen.

Moties

De moties gingen over het volgende:

• Gerichtheidseis inzet bevoegdheden. Motie van Jeroen Recourt om de eisen van noodzakelijkheid, proportionaliteit en subsidiariteit zodanig te interpreteren dat dit een zo gericht mogelijke inzet van de bevoegdheden vereist.
• Extra middelen toezichthouder (CTIVD) en toetsingscomissie (TIB). Motie van Carola Schouten om met een concreet voorstel te komen voor extra middelen voor de CTIVD en de TIB.
• Risico’s uitwisseling data met buitenlandse diensten. Motie van Carola Schouten om onderzoek te doen naar risico’s bij uitwisseling van data met buitenlandse diensten.
• Evaluatie bewaartermijn. Motie van Jeroen Recourt om binnen twee jaar na inwerkingtreding wet te rapporteren over de bewaartermijn van drie jaar, waarbij rekening wordt gehouden met
  de vraag of de interceptie van gegevens zo gericht mogelijk is geschied en of de bewaartermijn en de bewaarde gegevens nodig zijn voor een goede taakuitvoering van de diensten.

Lees de rest verder bij de Bron: Bits of Freedom

Kamer kiest voor sleepnet: grootschalig tappen wordt straks mogelijk

De Tweede Kamer heeft vandaag een nieuwe wet voor de geheime diensten aangenomen. Ondanks heel veel kritiek van experts, toezichthouders, maatschappelijke organisaties, politieke partijen en bezorgde burgers, is de nieuwe wet vrijwel ongewijzigd door de Tweede Kamer aangenomen. We zijn erg teleurgesteld dat een wet die zulke verstrekkende gevolgen heeft, zó gehaast door de Kamer wordt geloodst.

Politieke opportuniteit boven degelijke wetgeving
Politieke opportuniteit lijkt hier gewonnen te hebben van degelijke wetgeving die de rechten van burgers in Nederland voldoende beschermt. Het Kabinet nam na de internetconsultatie zeer ruim de tijd om een nieuwe versie van het wetsvoorstel in te dienen. Maar toen het voorstel eind vorig jaar bij de Tweede Kamer werd ingediend moest alles opeens snel, snel, snel voor de verkiezingen afgerond worden.

Ondanks de zeer krappe deadline hebben verschillende oppositiepartijen zich ingezet om met heel veel amendementen de wet te verbeteren. Maar Plasterk en de coalitiepartijen hielden de gelederen gesloten: vrijwel geen van de ingediende amendementen heeft het uiteindelijk gehaald.

Hieronder hebben de grootste pijnpunten van de wet op een rijtje gezet:

Van gericht naar ongericht tappen
De belangrijkste wijziging door deze wet is de mogelijkheid voor de geheime diensten om straks op stelselmatige en op grootschalige wijze het internet te tappen. De geheime diensten mogen op dit moment al gericht tappen. Met de nieuwe wet wordt deze bevoegdheid enorm uitgebreid waardoor ook de communicatie van grote groepen onschuldige burgers onderschept kan worden.

Een kernwaarde van onze vrije samenleving dat een burger die niets verkeerd doet niet in de gaten wordt gehouden, wordt met deze wet overboord gegooid.Of het nu een telefoontje of appje is, alles dat je online doet kan straks terechtkomen in het sleepnet van de geheime diensten, zolang jouw communicatie in het kader van een ‘onderzoeksopdracht’ van de geheime diensten valt.

Niet geëvalueerde gegevens in handen van buitenlandse diensten
Het is belangrijk dat de geheime diensten samenwerken met buitenlandse geheime diensten en in dat verband gegevens uitwisselen. Maar ze mogen ook gegevens uitwisselen met buitenlandse diensten zonder dat zij deze gegevens zelf eerst geanalyseerd hebben. Men weet dan niet precies waar de gegevens over gaan die aan het buitenland verstrekt worden. De gevolgen hiervan voor burgers waarop deze gegevens betrekking hebben zijn niet te overzien. Het blijft onacceptabel dat onze communicatie zonder enige analyse vooraf aan buitenlandse geheime diensten verstrekt kan worden.

Realtime toegang tot databases zonder goede waarborgen
Met dit wetsvoorstel kunnen de diensten rechtstreeks en volledig automatisch toegang krijgen tot databases van iedere organisatie die met de diensten meewerkt. Dit kan volledig automatisch, zonder dat hier een mens aan te pas komt. De diensten zouden bijvoorbeeld direct toegang kunnen krijgen tot databases van overheidsinstanties zoals de Belastingdienst, maar ook van scholen, maatschappelijke organisaties of van bedrijven zoals banken.

Er worden nauwelijks maatregelen getroffen om te zorgen dat dit op een verantwoorde manier gebeurt. Zo is er geen toestemming vereist van de minister en kijkt de toezichthouder of de nieuwe toetsingscommissie niet mee voordat de diensten direct toegang kunnen krijgen.

Ontbrekende en onduidelijke normen
Een groot probleem van de wet blijft de grote hoeveelheid open normen en het gebrek aan nadere invulling. Dat betekent twee dingen: ten eerste dat de grenzen van de bevoegdheden voornamelijk uit de praktijk zal moeten blijken. Voor de burger blijft het dus heel vaag. De CTIVD, de toezichthouder, heeft daar al over gezegd dat er in de wet nog onvoldoende handvatten zijn om dat ook goed te kunnen toetsen.

Daarnaast zal de inbreuk op onze rechten voor een groot deel door technologische ontwikkelingen worden bepaald. Van Raak merkte in het debat over deze wet terecht op dat de bevoegdheden weliswaar techniekonafhankelijk zijn, maar de inbreuken zijn dat niet.

De positieve kanten van deze wet
We zijn erg kritisch over onderdelen van de nieuwe wet, maar niet alles is kommer en kwel. Op een aantal punten is het aangenomen voorstel een verbetering ten opzichte van de huidige wet of het eerder ingediende voorstel ten tijde van de internetconsultatie. Zo moeten de diensten voordat ze veel van hun bevoegdheden mogen inzetten eerst toestemming krijgen van de minister en moet een toetsingscommissie dit vooraf goedkeuren.

Het is ook goed dat er een regeling is gekomen voor online onderzoek door de diensten. En, ondanks dat we het niet eens zijn met de wet, is het wel goed dat er een wet is. Er zijn ook genoeg landen waarbij het volstrekt onduidelijk is wat de diensten uitvoeren.

Wat gaan we nu doen?

Lees de rest verder bij de Bron: Bits of Freedom